Duurzaam in de tuin (2)

Met deze donkere dagen valt er in de tuin niet veel meer te doen. Maar het oogsten gaat lekker door:

- spruitjes
- paarse boerenkool ('Red Russian Kale', Brits): weelderig groeiend maar niet helemaal winterhard
- gewone groene boerenkool (Hollands), wel winterhard
- komatsuna, een Japanse bladkool, heerlijk voor in stamppot! Qua smaak enigszins te vergelijken met de (oer-Hollandse) raapsteeltjes.
- rucola - "la roquette", zeggen de Fransen verlekkerd - doet het altijd.
- nog sla: Rosita of 'wonder der vier jaargetijden': altijd zacht blad, zelfs als ze opgeschoten is.
- een paar (al wat verpieterde) ijskegeltjes (radijzen)
- rettich, een pittige, knapperige witte ramenas met grote opbrengst ('Münchner Bier', typisch Duits dus)
- aardperen: heerlijke groente voor mensen met sterkere darmen
- zoete koolrapen die in noordelijker landen (Nederland, Schotland...) heel groot kunnen worden, maar hier toch ook niet te versmaden.
- snijbiet - heb vandaag geleerd dat ze die ook 'doorlevende spinazie' noemen. Je kunt de dikke zaden makkelijk elk jaar opnieuw zaaien voor fris blad - tot zo lang eet je natuurlijk van de oude.
- nieuw-zeelandse spinazie is ook een optie, die blijft maar nieuwe scheuten vormen.
- pompoenen, in de gang of de garage zeer lang houdbaar (koel dus, maar niet te koud). De smaak wordt alleen maar beter.
- de laatste rode en (jawel) gele bieten:

Het zaad voor die gele bieten komt ook uit Groot-Brittanië. Ik dacht aanvankelijk dat ze op de rode zouden lijken en zette ze zo'n beetje door elkaar heen. Resultaat: die gele kanjers overgroeiden de rode compleet. Dit jaar staan ze dus in een rijtje apart, achteraan.
Ze zijn heel zoet en lekker, en smaken absoluut niet biet- of raapachtig. Gewoon schillen, het witte vruchtvlees in blokjes snijden en stoven zoals worteltjes. Ook het blad is eetbaar, als snijbiet.

- en tenslotte natuurlijk de prei. Wordt stilaan voldoende dik.

En wat staat daarachter zo weelderig te wezen, zult u vragen?
Ha, dat is het geheim van de smid: phacelia, een fantastische groenbemester. Uit te zaaien op alle afgeoogste perceeltjes: na de aardappelen, de uien, de boontjes... Komt eerst zo'n beetje schuchter op maar palmt daarna ieder vrij plekje in. Geen onkruidje dat er nog doorkomt!
Wanneer het zwaar gaat vriezen - meestal pas eind januari - gaat ze eraan en in de lente staan alleen nog wat droge stengeltjes overeind: dan is de grond perfect om erin te vliegen, je kunt zo zaaien of planten.
Dit is echt de duurzaamste manier om je grond goed te houden, zonder enig spitwerk. En in tegenstelling tot andere groenbemesters (mosterdachtigen en zo) interfereert hij met geen enkele van je groenten! Past in alle vruchtwisselingschema's.